راهنمای جامع قیر، بخش چهل و پنجم- آزمون نقطه شکست فراس
آزمون نقطه شکست فراس
آزمون نقطه شکست فراس (۱۹۳۷، Fraass) یکی از معدود آزمایشهایی است که میتوان از آن برای تبیین رفتار قیر در دماهای بسیار پایین (کمتر از منفی ۳۰ درجه سانتیگراد) استفاده کرد. این آزمون در اصل یک ابزار تحقیقاتی برای تعیین دمایی است که در آن قیر بهسختی بحرانی رسیده و شکسته میشود. کشورهای دارای زمستان بسیار سرد حداکثر درجه مجاز فراس را برای گریدهای مختلف قیر تعیین کردهاند.
همانطور که در شکل شماره ۶-۳ نشان دادهشده است، در آزمون فراس یک صفحه استیل به طول ۴۱ میلیمتر، عرض ۲۰ میلیمتر و ضخامت ۱۵/۰ میلیمتر توسط یکلایه قیر بهصورت یکسان پوشش دادهشده است. این صفحه همزمان با کاهش دما با رخ ثابت، خمشده تا لایه قیر دچار شکست شود {EN 12593(BSI 2007 c) و IP 80 (EL, 2007b)}.
دما با نرخ ۱ درجه سانتیگراد در دقیقه تا زمان رسیدن قیر بهسختی بحرانی و ایجاد ترک بر روی آن کاهش داده مییابد. دمایی که در آن نمونه دچار ترکخوردگی میشود را نقطه شکست فراس نامیده و نشاندهنده دمای سختی معادل است. مشخصشده که در زمان شکستگی، قیر دارای مدول سختی ۲٫۱ × ۱۰۹ Pa بوده که این مقدار به حداکثر مدول سختی ۲٫۷ × ۱۰۹ Pa بسیار نزدیک است (Thenoux و همکاران، ۱۹۸۷).
درجه حرارت فراس را میتوان را میتوان از مقادیر نفوذپذیری و نقطه نرمی قیرهای نفوذی پیشبینی کرد؛ زیرا این دما معادل دمایی است که در آن قیر دارای درجه نفوذپذیری ۲۵/۱ دسی میلیمتر است (۱۹۶۹، Heukelom).